[គួរអាន] ជីវប្រវត្តិអ្នកនិពន្ធអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរ

កាលពីភាគមុន យើងខ្ញុំបាននាំជូននូវប្រវត្តិអ្នកនិពន្ធអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរដែលមានជីវប្រវត្តិខ្លីៗ ដោយឡែកនៅក្នុងភាគបន្ទាប់នេះ យើងខ្ញុំសូមបង្ហាញជូននូវជីវប្រវត្តិរបស់អ្នកនិពន្ធដែលមានកិត្តិស័ព្ទល្បីល្បាញ ដូចជា ៖

១. លោក នូ ហាច

ក. ជីវប្រវត្តិ៖

កើតនៅថ្ងៃទី២៦ មិថុនា ១៩១៦ នៅកំពង់ព្រះ ស្រុកសង្កែ ខេត្តបាត់ដំបង។ បិតានាម ឃួន នៅ មាតានាម ឱ រមួច។ ពីកុមារធ្លាប់បានបួសរៀននៅវត្តក្នុងភូមិកំណើត រៀនអក្សរចេះមើលសាស្ត្រាបានយ៉ាងស្ទាត់។
ឆ្នាំ ១៩៣២ បានប្រឡងជាប់ចូលរៀននៅអនុវិទ្យាល័យស៊ីសុវត្ថិរហូតដល់ឆ្នាំ១៩៣៩ ក្រោយដែលជាប់មធ្យមសិក្សាបត្រភាគទី១ ហើយលោកបានចូលធ្វើការជាចៅក្រម ផ្លាស់មកភ្នំពេញវិញក្រោយពីរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍។
ឆ្នាំ១៩៤៧ បានទៅបម្រើនៅក្រសួងឃោសនាការ កាន់កាប់ខាងការផ្សាយកាសែតនៅកម្ពុជា
ឆ្នាំ១៩៤៨ ធ្វើជាលេខាផ្ទាល់របស់ទ្រង់យុត្តិវង្ស កាលទ្រង់ជានាយករដ្ឋមន្ត្រី។ បន្ទាប់ពីទ្រង់យុត្តិវង្សសុគតទៅ លោកត្រឡប់មកក្រសួងឃោសនាការវិញ ធ្វើជានាយកខុទ្ទកាល័យ។
ឆ្នាំ១៩៥២ លោកចូលទៅបម្រើនៅក្រសួងការបរទេសវិញ ដែលនៅជាប់មុខងារជា មន្ត្រីការទូតខ្មែរ។
ថ្ងៃទី១៦ មិថុនា ១៩៥២ ដល់ ២៣ មករា ១៩៥៣ សម្តេចនរោត្តមសីហនុ ជានាយកមន្ត្រីបានតែងតាំងលោកនូហាចជារដ្ឋលេខាធិការក្រសួងសាធារណការ និងគមនាគមន៍ដោយក្រឹត្យលេខ២៥២ ថ្ងៃទី១៥ មិថុនា ឆ្នាំ១៩៥២។
លោកបានចូលជាសមាជិកនៃសមាគមអ្នកនិពន្ធខ្មែរតាំងពីថ្ងៃទី១៧ មករា ១៩៥៨។
ក្នុងក្រសួងការបរទេសលោកបានទទួលតំណែងចុងក្រោយបង្អស់ជាឯកអគ្គរាជទូតខ្មែរប្រចាំនៅប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីប្រហែលនៅឆ្នាំ១៩៦៩។ លោកនិវត្តន៍ចូលភ្នំពេញវិញប្រហែលនៅរវាងឆ្នាំ១៩៧២។ លោកបានបាត់ខ្លួននៅសម័យខ្មែរក្រហម គឺរវាងឆ្នាំ១៩៧៥ ដល់១៩៧៩។

ខ. ស្នាដៃសំខាន់ៗ៖

រឿងផ្កាស្រពោន (១៩៤៩)
រឿងនារីជាទីស្នេហា (១៩៥៣)
រឿងលាវណ្យ និងរវិន្ទ (ភាគ១ ១៩៥៣, ភាគ២ ១៩៥៥)
រឿងមាលាដួងចិត្ត (១៩៧២)

២. លោក ទី ជីហួត

ក. ជីវប្រវត្តិ៖

កើតថ្ងៃទី១០ កុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៥២
មានស្រុកកំណើតនៅភូមិត្រពាំងស្លា ឃុំត្រពាំងសាប ស្រុកបាទី ខេត្តតាកែវ
ទទួលមរណភាពនៅថ្ងៃទី០៣ មិថុនា ឆ្នាំ១៩៨៧ នៅរាជធានីភ្នំពេញ

ខ. ប្រវត្តិការងារ៖

- មុនឆ្នាំ១៩៧៥

ជាងកាត់សក់ជិតផ្សារអូរឫស្សី ភ្នំពេញ
ជាសិស្សសាលារៀនផង ដើរលក់នំប៉័ង លក់ប៉ោងៗ បម្រើតុតាមហាង (ដើម្បីចិញ្ចឹមក្រុមគ្រួសារក្នុងនាមជាកូនច្បង)
គេចាប់ធ្វើទាហាន

- ក្រោយឆ្នាំ១៩៧៥

ជម្លៀសទៅស្រុកខាងម្តាយ នៅភូមិកោះតូច ឃុំតាលន់ ស្រុកស្អាង ខេត្តកណ្តាលបាន៦ខែ
ខ្មែរក្រហមបញ្ជូនទាំងគ្រួសារឲ្យទៅនៅភូមិត្រពាំងថ្ម សង្គាត់ប៉ោយចារ ស្រុកភ្នំស្រុក ខេត្តបាត់ដំបង មានការងារជាអ្នកលាយជីលេខ១ (ជីលាមកមនុស្ស)

- ក្រោយឆ្នាំ១៩៧៩

បានមកនៅខេត្តសៀមរាបពីរខែបន្តដំណើរទៅរស់នៅស្រុកកំណើតខាងម្តាយជាថ្មីទៀត ក្រោយមកលោកបានមករស់នៅភ្នំពេញ ហើយចូលបម្រើការនៅវិទ្យុជាតិកម្ពុជា

គ. ស្នាដៃ៖

ឆ្នាំ១៩៦៨ បានសរសេរកំណាព្យមួយឈ្មោះថា «ក្តីលំបាកវេទនារបស់កូនអ្នកក្រ និងការបែងចែកវណ្ណៈក្នុងសង្គមមនុស្ស»
ឆ្នាំ១៩៧០ សរសេររឿងអ្នកលេងជាយសមុទ្រ ជាប្រភេទប្រលោមលោកដោយបោះលក់តាមផ្សារ
ឆ្នាំ១៩៧២ សរសេររឿងគុហាថ្មលឿង ជាប្រភេទប្រលោមលោកភាគ (៥ភាគ) បានធ្វើឲ្យគាត់ល្បីឈ្មោះ
ឆ្នាំ១៩៧២ បានចូលជាសមាជិកក្រុមអ្នកនិពន្ធខ្មែរ
មុនឆ្នាំ១៩៧៥លោកសរសេរបាន៩ស្នាដៃ
ក្រោយឆ្នាំ១៩៧៩ លោកសរសេរបាន១៧៦ស្នាដៃ

បើចង់ឲ្យកាន់តែច្បាស់សូមរកមើលឯកសារ «សិក្សាអត្ថបទអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរ» ត្រង់ទំព័រទី ២១៥ ដល់ទំព័រទី ២១៧។

៣. ភិក្ខុសោម

ក. ជីវប្រវត្តិសង្ខេប៖

នាមពីកំណើត ងួន សោម
កើតនៅគ.ស ១៨៥២ នៅឃុំកំព្រៅ ស្រុកស៊ីធរកណ្តាល ខេត្តព្រៃវែង
បិតានាម ងួន មាតានាម យិន ជាកសិករ
បានចូលសិក្សានៅសាលាវត្តរហូតដល់អាយុ ១៥ឆ្នាំ បានបួសជាសាមណេរនៅវត្ត «ឥន្ទកាលារាម» នៅ «វត្តកំព្រៅ»
ព្រះជន្ម ២១វស្សាបានបំពេញជាភិក្ខុ ដោយមាននាមបញ្ញត្តិថា ព្រះបទុមត្ថេរ
បានបន្តការសិក្សានៅភ្នំពេញជាច្រើនឆ្នាំ
ក្រោយពីត្រឡប់មកភូមិកំណើតវិញ ព្រះបទុមត្ថេរសោមមាននាទីជាចៅអធិការនៅវត្តកំព្រៅ ដោយមានងារជាព្រះសង្ខវង្ស
សុគតនៅគ.ស ១៩៣២ ក្នុងព្រះជន្មាយុ ៨០វស្សា។

ខ. ស្នាដៃ៖